Tłumy ludzi. Kwiaty w oknach. Ogródki kawiarni i restauracji. Tak zwykle wygląda Rynek w Cieszynie. W tym roku jest inaczej. Pusto, smutno i szaro.
Nie ma kwiatów, turystów, wody w fontannie. Nie słychać języka czeskiego. Fotografie Rynku wykonałem w pierwszej połowie maja, zanim ponownie pozwolono na korzystanie z kawiarni i ogródków restauracji. Podobnie było w całej Polsce, ale w Cieszynie granica przez ostatnie kilkanaście lat nie dzieliła miasta. Zrastało się ono po polskiej i czeskiej stronie tysięcznymi nićmi. Teraz nie sposób jej przekroczyć. To tak, jakby Warszawę czy Kraków przepołowić murem. Ludzie tracą pracę. Rozpada się ich świat. Narzekają, że zrobienie na własną rękę testu umożliwiającego przejście granicy jest horrendalnie drogie. W Polsce o połowę droższe niż po stronie czeskiej. Rozgoryczeni mówią, że zdani są wyłącznie na siebie.
– Jeżeli granica pozostanie zamknięta miesiąc czy też dwa, nie wytrzymamy – słyszę od kilku właścicieli sklepów, restauracji i kawiarni, zaś z witryn krzyczą vlepki z napisem „Otwórzcie granicę!”.
Cieszyn. Rynek 20. Wielkomiejski gmach Hotelu pod Brunatnym Jeleniem z 1912 r. Budynek jest bardzo wiedeński w wyrazie zmodernizowanego baroku z elementami secesji. Zaprojektował go wiedeński architekt Kilian Köhler. Jednak na miejscu projekt modyfikował cieszyński architekt Eugen Fulda. Hotel był przez wiele dekad najbardziej elegancki w mieście. Powstał w miejscu wcześniejszego zajazdu, goszczącego między innymi cesarza austriackiego Józefa II. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Budynek Poczty przy Rynku 13, 1907–1909. Jak pisał Witold Iwanek w artykule „Architektura historyzmu i secesji w Cieszynie”, ten secesyjno-modernistyczny budynek powstał w miejscu starego klasztoru i kościoła sióstr Elżbietanek. Autorem projektu był miejski architekt Markus Dalf. Wcześniej w konkursie architektonicznym na budynek uczestniczył szereg architektów z Cieszyna: Eugen Fulda, Ludwig Kamenz, Albert Dostal i Alojzy Jadek. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Dom Narodowy. Ten eklektyczny budynek, otwarty w 1901 r., skupiał w dobie monarchii Habsburskiej polskie instytucje narodowe. Działał tu m.in. amatorski polski teatr. Dziś to siedziba Cieszyńskiego Ośrodka Kultury. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Rynek. Fontanna z figurą św. Floriana z 1777 r. dłuta Wacława (Wenzela) Donaya, morawsko-śląskiego rzeźbiarza i kamieniarza ze Skoczowa. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Zachodnia pierzeja Rynku widziana od narożnika ul. Menniczej. W przyziemiu kamienic stojących po tej stronie Rynku ciągnie się szeroki podcień. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Podcień w przyziemiu kamienic w zachodniej pierzei Rynku. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Kamienica z podcieniem Rynek 6. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Kamienica przy Menniczej 1 wzniesiona w 1891 r. według projektu Antona Jonkischa dla Cieszyńskiej Kasy Oszczędności (Teschener Sparkasse). Z prawej efektowna, wczesnomodernistyczna kamienica podpułkownika Engelberta Biernackiego przy Menniczej 2. Powstała w około 1910 r. według projektu Josefa Nosska. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Kamienica Rynek 8 w pierzei zachodniej. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Kamienica Rynek 16 w pierzei wschodniej. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Wschodnia pierzeja Rynku. Widoczny wylot ulicy Szersznika. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Podcień kamienicy przy Rynku 18. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Rynek 19. Kamienica Konczakowskich. W budynku tym zachowało się sporo detali architektonicznych z epoki renesansu. (m.in. relikty polichromii i kamieniarki) Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Południowa pierzeja Rynku z Ratuszem. Obecna, klasycystyczna siedziba władz miasta jest kolejnym z rzędu budynkiem ratusza w tym miejscu. Powstał w 1800 r. według projektu Ignatza Chambreza. Budowę wieży ukończono w 1801 r. Fot. Jerzy S. MajewskiCieszyn. Fragment południowej pierzei Rynku. Fot. Jerzy S. MajewskiTakie vlepki można zobaczyć na szybach sklepów w Cieszynie. Fot. Jerzy S. Majewski