Art deco w Polsce i Europie, Domy z szarej cegły Art Deco in Poland and Europe, Gray Brick Houses

Gray Brick Gave the Warsaw Architecture a New, Ahistorical Tone.

During the 1920s and 1930s gray brick was for Warsaw, the capital of Poland, what clinker was for the expressionism of Northern Germany. It gave the city’s architecture a new, ahistorical tone. It emphasised the buildings’ expression. It was widely used both as a decoration and main material for wall construction. Unlike red brick it didn’t require plastering, which for hundreds of years had been a common practice in Warsaw. The technology of producing gray brick on an industrial scale (a mixture of ground quartz sand and limestone) was invented back in 1880. During the interwar period both the older generation of architects and young graduates of Faculty of Architecture at Warsaw Technical University were keen to utilise it for their constructions. Gray brick can be seen in buildings of various styles: from art deco to modernism, to uncompromising functionalism. It was used to build villas, tenement houses, blocks of flats, public utility facilities, and industrial buildings. Below you can find several examples of gray brick being used in buildings, representing mainly the decorative stream of Warsaw’s architecture.

---

Szara cegła nadawała warszawskiej architekturze nowy, ahistoryczny wyraz.

Dla Warszawy, stolicy Polski w latach 20. i 30 XX w. szara cegła była tym, czym klinkier dla ekspresjonizmu w północnych Niemczech. Nadawała architekturze nowy, ahistoryczny wyraz. Podkreślała ekspresję. Powszechnie wykorzystywana była jako element dekoracyjny stanowiąc jednocześnie materiał, z którego wznoszono ściany. Nie wymagała tynkowania, co w Warszawie od stuleci było powszechną praktyką w domach budowanych ze zwykłej cegły.

Szarą cegłę, której technologię produkcji na skalę przemysłową wymyślono już w 1880 r. (mieszanina zmielonego piasku kwarcowego i wapnia) w dwudziestoleciu międzywojennym chętnie stosowali zarówno architekci starszego pokolenia, jak i młodzi absolwenci Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Widzimy ją w budynkach w stylu art deco, a także obiektach wzniesionych w duchu bezkompromisowego funkcjonalizmu czy modernizmu. Z szarej cegły budowano wille, kamienice, bloki mieszkalne na osiedlach, obiekty użyteczności publicznej jak też budynki przemysłowe. Na zdjęciach kilka warszawskich przykładów wykorzystania szarej cegły w budynkach reprezentujących gównie dekoracyjny nurt architektury.

 

 

 

 

 

 

 

 

Tłumaczenie Janek Bogdaniuk