„Szalone lata dwudzieste, szalone lata trzydzieste! – można powiedzieć gdy patrzy się na artystyczne fotografie aktów publikowane na łamach polskich czasopism z tego czasu. Im bardziej świat pogrążał się w wielkim kryzysie, tym fotografii z aktami było więcej.
![„Fantazja” Kompozycja Zygmunta Szporka. Strona z tygodnika „Świat” z 1930 r. 49bea5_9065a8ee498d435f8573779717bc72c4mv2_d_2858_3442_s_4_2](http://wordpress1692483.home.pl/autoinstalator/wordpressplus/wp-content/uploads/2016/12/49bea5_9065a8ee498d435f8573779717bc72c4mv2_d_2858_3442_s_4_2.jpg)
Poniżej pokazuję kilka przykładów takich aktów z tygodnika „Świat” i miesięcznika „Naokoło Świata”.
Wśród autorów fotografii znajdziemy tak znane nazwiska jak Benedykt Dorys, Zygmunt Szporek, Jan Alojzy Neuman, czy Włodzimierz Kirchner.
Akty Szporka specjalizującego się w pokazywaniu nagich ciał kobiet w krajobrazie są dość zabawne. W zasadzie trudno tu cokolwiek komentować. O ile Dorys bawi się miękkim światłem i cienieniem, to Szporek tworzy dość absurdalne scenki. A to nagusieńka niewiasta złapana w sieć rybacką. Niby Syrena, ale bez ogona i rybiej łuski. Wpadła w pułapkę i sprawia wrażenie zadowolonej. Gdzie indziej szalona pianistka w szale uniesień. Naga rzuca się na klawiaturę fortepianu. Jakże wiele zmieniło się w obyczajowości od czasów gdy w 1894 r. Władysław Podkowiński namalował „Szał uniesień” z aktem rudowłosej kobiety dosiadającej na oklep spienionego rumaka stającego dęba. Podtekst obrazu był oczywisty. Płótno pokazywano w atmosferze skandalu. Filistrzy się oburzali, ale i tak w ciągu miesiąca obraz zobaczyło 12 tysięcy osób. W ówczesnym Krakowie suma ogromna.
Czterdzieści lat później fotografia rzucającej się na fortepian, nagiej pianistki Zygmunta Szporka nie budziła już emocji. Szporek pochodził ze Stanisławowa we wschodniej Galicji. Urodził się w 1887 r. Do Warszawy przybył w 1920 r. i dopiero w naszym mieście zajął się bliżej fotografią. W 1925 r. ukończył kurs technik specjalnych, a jego zdjęcia musiały się podobać, skoro chętnie je publikowano w czasopismach ilustrowanych. Nie przeżył wojny. Ślad urywa się po nim w roku 1941. W tym samym roku straci życie Jan Alojzy Neuman.
Za to wojnę przeżył Benedykt Jerzy Dorys, młodszy od Szporka o kilkanaście lat. W czasie okupacji znalazł się w warszawskim getcie. Udało mu się z niego wydostać. Resztę okupacji ukrywał się głównie w mieszkaniu Czesława Olszewskiego, najwybitniejszego przedwojennego fotografika architektury. Po wojnie założył zakład fotograficzny przy Nowym Świecie 29 działający aż do lat 80 XX w. Przed wojną zasłynął jednak nie z aktów, lecz wystudiowanych portretów.
![„Znużenie”, akt autorstwa Benedykta Jerzego Dorysa. Strona z miesięcznika „Naokoło Świata” z 1932 r.](http://wordpress1692483.home.pl/autoinstalator/wordpressplus/wp-content/uploads/2016/12/49bea5_965c8e44ebc44ec29a042b1bca48ff3fmv2_d_4383_3294_s_4_2.jpg)
![Okładka tygodnika „Świat” z 1930 r. Zabawna kompozycja znalazła się w prima aprilisowym numerze czasopisma](http://wordpress1692483.home.pl/autoinstalator/wordpressplus/wp-content/uploads/2016/12/49bea5_2d60ce643d0b4a68880cdf26f5bd7b23mv2_d_2569_3397_s_4_2.jpg)
![„Rozpacz”. Klasyczny akt Jana Alojzego Neumana. Ten lwowski fotografik (działający w Warszawie od 1934 r.) odwoływał się do historii malarstwa i rzeźby inscenizując wystudiowane kompozycje. Był też wytrawnym znawcą technik fotograficznych. Strona z miesięcznika „Naokoło Świata” z 1932 r.](http://wordpress1692483.home.pl/autoinstalator/wordpressplus/wp-content/uploads/2016/12/49bea5_edb109b2ce2b490e87a481827936fd1amv2_d_2641_3593_s_4_2.jpg)
![„Psyche”, akt Z. Grudziskiego skomponowany podobnie jak klasyczna fotografia Jana Alojzego Neumana pt. „Rozpacz” Wkładka z tygodnika „Świat” z 1930 r.](http://wordpress1692483.home.pl/autoinstalator/wordpressplus/wp-content/uploads/2016/12/49bea5_8509e0b6beee4433b1ac4b07b345cbcdmv2_d_2550_3586_s_4_2.jpg)
![„Za wiotką zasłoną”. Akt Włodzimierza Kirchnera. Ten były ksiądz katolicki był wpływową postacią w świecie warszawskich fotografików. Jako pierwszy w Polsce pojął czym jest fotografia artystyczna. W jego zakładzie przy Wierzbowej portretowało się wiele osobistości międzywojennej Warszawy. Fotografia z miesięcznika „Naokoło Świata” z 1932 r.](http://wordpress1692483.home.pl/autoinstalator/wordpressplus/wp-content/uploads/2016/12/49bea5_1e8371b7289a453683f10d03beb8456dmv2_d_2606_3641_s_4_2.jpg)