Szopka autorstwa Andrzeja Majewskiego jest inna. Nie przypomina klasycznych szopek krakowskich, choć bezdyskusyjnie jest krakowska. Za to zawiera silny akcent polityczny. Mały człowiek na drabince przemawia do swoich marionetek, a w czeluściach diabeł podtrzymuje ogień w piekle.
Do 26 lutego w Pałacu Krzysztofory przy Rynku Głównym w Krakowie można oglądać wystawę pokonkursową szopek krakowskich.
Co roku jest tak samo. Wysoko na wieży kościoła Mariackiego otwierają się okienka i wygrywany jest hejnał. Szopkarze uczestniczący w konkursie w różnych kategoriach wiekowych formują wówczas korowód i w ślad za krakowiakiem z Gwiazdą Betlejemską wchodzą kolejno na estradę prezentując swoje szopki. Po prezentacji szopki trafiają do pałacu Krzysztofory gdzie są oceniane. Otrzymują nagrody w swoich kategoriach, a potem można je oglądać.
Szopki krakowskie rządzą się swoimi prawami. W moim przekonaniu są ostatnim, wciąż żywym akordem sztuki gotyku. Niemal zawsze odnajdziemy w nich motywy z gotyckich budowli krakowskich. Wyższej z wież kościoła mariackiego, okien z kościoła Franciszkanów, wieży ratuszowej. Do tego dochodzą akcenty renesansowe: krużganki Zamku na Wawelu, Kaplica Zygmuntowska.
Ale szopka Andrzeja Majewskiego jest inna. Krakowska nie zawiera cytatów z historycznej architektury miasta. Odwołuje się raczej do kompozycji z drewna w stylu art deco polskich rzeźbiarzy dwudziestolecia międzywojennego takich jak Wojciech Jastrzębowski, czy Jan Szczepkowski. To dla tego zwróciła moją uwagę. Wydała mi się zabawna. Mogłaby z powodzeniem stanąć w Pawilonie Polskiej Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu w 1925 r. zaprojektowanym przez Józefa Czajkowskiego, architekta, malarza i grafika.
Zaciekawiły mnie w szopce jej odchylające się krzywe wieże, geometryczne gzymsy. Wcale nie jestem pewien, czy podobnych szopek znani artyści nie budowali w Krakowie w latach 20 XX w. Ale dopiero potem zwróciłem uwagę na szczegóły. Ludzie przy niej zatrzymywali się i podśmiewali. Wskazywali coś palcem.
Z bliska widać, że szopka nie jest jedynie wariacją na temat sztuki sprzed 90 lat. Trzej Królowie podążają po klasycznie krakowskim kopcu ku Świętej Rodzinie. Tu jest sacrum. Niżej jest profanum. Mały człowieczek ubrany na czarno, w czarnej czapce stoi na drabince a wokół, zawieszone na pałąkach kręcą się jego marionetki z obciążnikami. Mężczyźni i kobiety. Jest i biskup jakiś. Kręcą się w bezwolnym, chocholim tańcu. A po bokach protestujące tłumy. Jedni z transparentami KOD. Inny tłum przykryty czarnymi parasolkami. Są jeszcze pomiędzy nimi trzymające się za ręce dzieci ze skarbonką i przyklejonymi do nich czerwonymi serduszkami! A co niżej? Niżej – dokładnie pod małym człowieczkiem na drabince otoczonym kręcącymi się marionetkami – jest piekło z rogatym diabłem!
