Zagadka rozwiązana. Prawdopodobnie wiemy, kto projektował dwa niezwykłe gmachy szkolne w Elblągu.
O szkołach wznoszonych w tym mieście u schyłku lat 20. XX w., czyli w czasach Republiki Weimarskiej, pisałem w blogu latem ubiegłego roku (https://miastarytm.pl/szkolna-piramida-w-elblagu). Nie miałem wówczas pewności co do ich autorstwa. Teraz napisał do mnie list dr hab. inż. arch. Jan Salm, wykładowca w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej i autor m.in. przytaczanej w moim tekście książki „Odbudowa miast wschodniopruskich po I wojnie światowej”.
Przypomnijmy: Pierwszą wielką szkołą wzniesioną u schyłku dekady lat 20. (1926-27) w Elblągu była Paulusschule, zlokalizowana na północy miasta, obok „Pangritz Kolonie” (dziś to gimnazjum nr 2 przy ul. Robotniczej, zaś Pangritz Kolonie to Zawada), o dość zachowawczej architekturze.
Ukończona dwa lata później duża szkoła przy ul. Królewieckiej ma już za to nowoczesne formy. Pierwotnie przeznaczona była na szkołę zawodową dla dziewcząt. Jej ceglane elewacje stanowią fascynująca mieszankę funkcjonalizmu i ekspresjonizmu. Wreszcie najciekawszy z nich, wybitny architektonicznie gmach szkoły przy obecnej ul. Agrykoli, mieszczącej póki co gimnazjum. Jest to zwieńczony iglicą, tarasowo ukształtowany budynek dawnej Jahnschule.
„Niestety nie wiemy, kto był projektantem szkoły wzniesionej w latach 1926-29. Nazwisko architekta nie pada w artykule elbląskiego Stadtbaurata Waltera Kleemanna w ODBZ z 1929 r. Nie udało się też ustalić go Janowi Salmowi, autorowi artykułu >Modernizm w architekturze Prus Wschodnich<” – pisałem w tekście sprzed kilku miesięcy, cytując w kilku miejscach artykuł Stadtbaurata Kleemanna.
„Wszystko wskazuje, że obie szkoły elbląskie zaprojektował ów budowniczy miejski Kleemann (E. Bukowska, Elbląskie Sanssouci. Architektura i założenie parkowe, Renowacje i Zabytki, 3 (51) 2014, s. 115-122). Podobno do elbląskich służb konserwatorskich zgłosiła się kilka lat temu jego córka z odpowiednimi dokumentami, a do tego w przedwojennym wydawnictwie o Elblągu (Deutschlands Städtebau – Elbing, Berlin 1929 (ale w nie znanym mi II wydaniu) jest podana atrybucja. Kleemann zaprojektował też elbląskie prezydium policji, którego resztki skrywa hotel na zapleczu Placu Słowiańskiego” – czytamy w liście. Tak więc elbląska zagadka wydaje się być rozwiązana.
